Lange halen, snel thuis

Donderdag, 17 augustus, maken we in Glückstadt van de nood een deugd. We doen nog wat boodschappen en halen bij de bakker twee stukken overheerlijke, versgebakken pruimenkoek.

We raadplegen de verschillende weerberichten en het ziet er naar uit, dat er in de eerste helft van volgende week een weervenster is, waarin wij door de Elbe-monding en de Duitse Bocht richting Nederland kunnen komen. We zullen uiterlijk maandag in Cuxhaven moeten liggen om het venster te kunnen gebruiken.

Op vrijdag is het aanvankelijk regenachtig weer. De temperaturen zijn best aangenaam, maar er vallen regelmatig buien en er staat een stevige wind. Als het in de middag wat opklaart, maken we een wandeling over de Elbe-dijk naar het verder stroomafwaarts gelegen autoveer. Vanaf de dijk heb je een mooi uitzicht op de Elbe. Via een wandelpad langs een gracht met waterlelies komen we weer in het centrum van Glückstadt.

Weer bestuderen we het weer: dinsdag en woensdag kunnen we naar “huis”. Dus morgen gaan we naar Cuxhaven.

De keersluis van Gückstadt opent vandaag, zaterdag, van elf uur tot half twee. Omdat de ebstroom op de Elbe pas rond half twee richting Cuxhaven gaat lopen, zullen we niet eerder vertrekken dan half één. We kunnen het in de ochtend rustig aan doen.

We ontbijten, maken de boot klaar voor vertrek, en hebben zelfs tijd om de presentatie van de ringstekers voor het stadhuis te bekijken. Vendelzwaaiers, tamboers en de burgemeester van Glückstadt in de gedaante van Christiaan de Vierde van Denemarken vormen het decor op het stadhuis, terwijl de ruiters te paard zich opstellen. Na een indrukwekkende toespraak van Christiaan zet de stoet zich in beweging naar het net buiten het centrum gelegen toernooiveld om daar de wedstrijden ringsteken te houden. Kinderen in ponywagens, slanke volbloeds en robuuste koudbloedige paarden, bereden door amazones en ruiters in clubuniform of klederdracht. Folkore, dat wel, maar het is een mooi plaatje.

Terug in de haven drinken we nog koffie en eten daarbij een zojuist gescoorde taartpunt. De bakker is hier natuurlijk geopend.

Om half één maken we de Salacia los van de wal en vragen de brug over de keersluis te openen. Binnen seconden zet het mechanisme zich in beweging en kunnen wij de voorhaven invaren. We hebben de harde wind dwars op het eerste stuk en we besluiten het grootzeil ingepakt te laten en alleen op de fok te varen.

Van Glückstadt tot Brunsbüttel, we hebben de stroom nog niet mee, gaat het zeilen prima. Dan maakt de Elbe een bocht en moeten we min of meer recht tegen de wind in. Laveren is op deze rivier met al het verkeer van en naar Hamburg niet toegestaan. We rollen de fok in en starten de motor. Enkele buien trekken vlak langs ons en we houden het zo goed als droog.

Een kilometer voor de ingang naar de jachthaven van Cuxhaven treft een bui ons echter vol. We zijn zojuist van de rechteroever (noordzijde) overgestoken naar de linker (zuidzijde) en varen dus tegen het verkeer in. Bliksem dondert en de regen stort in bakken neer. Het zicht loopt terug tot ongeveer vijftig meter. En we hebben alleen een zeiljack aan: geen zeilbroek en geen laarzen. En dus worden we drijfnat. Gelukkig hebben we na vijf lange minuten weer wat meer zicht en kunnen we in de regen rond zes uur de jachthaven aanlopen.

We leggen aan in de eerste de beste box en wachten tot het wat droger wordt. Helaas ligt deze plek vlakbij de ingang van de haven en komen er golven binnen van de passerende schepen. Niet erg aanlokkelijk voor de nacht. Kees gaat betalen op het havenkantoor en vindt onderweg een lege box verderop aan de steiger. Na het eten verleggen we de boot naar de andere box.

Op zondagochtend vraagt onze buurman of hij voor ons broodjes mee kan brengen. Hij gaat immers toch naar de bakker. Het gevolg is dat we een halfuur later met verse broodjes zitten te ontbijten. Het is onstuimig weer en het is koud.

Van de havenmeester krijgen we te horen dat de ligplaats, waar we zijn gaan liggen, niet geschikt is voor onze maat boten. We moeten weer verkassen. Kees ontdekt aan de andere steiger een lege plek en een uurtje later liggen we daar. “Driemaal is scheepsrecht.” zullen we maar zeggen. We lezen wat en tussen de buien door maken we een korte wandeling naar de Alte Liebe. Dit is het havenhoofd van de oude haven, waar het semafoor opgesteld staat. Maar vanwege het weer zijn we snel weer terug.

De volgende dag, maandag, gaat Kees eerst verse broodjes halen. Dan ontbijten we. Het weervenster houdt stand en we gaan morgenmiddag vertrekken.

We plannen verschillende varianten, want we weten niet hoelang het gunstige weer standhoudt. We vertrekken in het oosten met goed weer en varen als het ware de weersverslechtering tegemoet. Dus plannen we reizen naar Borkum, Lauwersoog, Vlieland en Oudeschild. We brengen de tijdstippen van stroom tegen en stroom mee op de routes in beeld.

In de middag maken we een fikse wandeling naar Duhne en op de terugweg eten we currywurst bij de Alte Liebe. De haven loopt inmiddels behoorlijk vol met voornamelijk Nederlandse jachten, die van het gunstige weer willen profiteren en ook morgen willen vertrekken.

Na het eten willen we alvast gaan douchen, maar als Irene terugkomt met het bericht dat het warme water op lijkt te zijn, stellen we deze actie maar uit tot morgenochtend.

Dinsdagochtend, 22 augustus, proberen we eerst nog wat uit te slapen. Helaas vertrekken de eerste jachten ’s ochtends rond vijf uur en kunnen we nog maar moeilijk de slaap opnieuw vatten. Waarom de boten nu al gaan is voor ons een raadsel. Het betere zeilweer komt pas in de loop van de avond. Daarom gaan wij pas vanmiddag rond vijf uur. Natuurlijk hebben zij nu ook de stroom mee, maar die hebben wij bij het volgende getij (over grofweg twaalf uur) ook weer mee.

We ontbijten, douchen en gaan boodschappen doen. We maken een grote pan pasta, eten daarvan een klein gedeelte op en bewaren de rest voor morgen.

Om drie uur in de middag verlaten we onze box en gaan eerst tanken. Niet dat het nodig is, maar het is hier zo eenvoudig. Boot aan het tankstation, tanken, betalen en weer weg. In tien minuten is onze tank weer propvol en varen we de Elbe op richting zee.

De wind zit nog in de noordwest hoek en het eerste stuk moeten we op de motor varen. Rond vijf uur maken we een kleine bocht en trekken we het grootzeil omhoog. Omdat we in de inmiddels tot kracht vier toegenomen wind een vlak zeil willen, zetten we er meteen een rif in. Na nog wat gedraaid te zijn, zetten we er een gedeeltelijk ingedraaide genua bij en de motor af.

Tegen zeven uur kan het rif eruit en draaien we de genua helemaal uit. We zeilen onder vol zeil in een afnemende wind. Om tien uur zijn we de Weser- en de Jademonding gepasseerd en moet de motor er weer bij.

Om vier uur in de vroege woensdagochtend kan het dieseltje weer uit en zeilen we weer. De wind is terug en komt uit de beloofde oosthoek. We passeren Borkum en komen op tijd voor de stroom naar binnen bij Schiermonnikoog. We roepen de verkeerspost op en vragen naar de momentele waterdiepte in het Westgat naar Lauwersoog: ruim 500cm. En een golfhoogte van 60cm. De wind is inmiddels zuidoost geworden en we kunnen helaas niet zeilend het Westgat door. We ruimen de zeilen op en de laatste twee uur varen we op de motor naar Lauwersoog.

Er is voldoende plaats in de jachthaven aan de buitenhaven en we maken om kwart over twaalf vast. Aan het eind van de middag zit de wind alweer in het zuidwesten. Vlieland of Oudeschild waren te ver geweest vandaag.

We ruimen de boot op, eten de rest van de pasta en doen even een tukje. Het stinkt hier naar diesel. Waarschijnlijk heeft iemand wat liters gemorst en dat drijft nu in de haven rond. Niet lekker.

In de avond hebben we nog even wat zorgen over de extreem lage waterstand; het is springtij vandaag en nog wel het laagste springtij van het jaar. Onze kiel zakt in de bodem, maar veel merken we er niet van. Om negen uur stijgt het water weer en kunnen we rustig gaan slapen.

Donderdag slapen we uit. We hebben hier heel sterke wifi, maar geen internetverbinding. Betalen doe je hier aan een automaat en dus zie je ook geen havenmeester om het te melden. Dus vallen we terug op onze mobiele telefoons met dataverbinding. We bestuderen het weer. Er lijkt zich morgen weer een venster aan te dienen. We plannen alvast de tocht. We denken van de gelegenheid gebruik te moeten maken om in één ruk naar Stellendam te zeilen.

We maken een wandeling naar de aanlegsteiger van de veerboten naar Schiermonnikoog en op de terugweg eet Kees een lang gewenste frikandel speciaal en Irene een onvervalste Hollandse kroket. We zijn tenslotte weer in ons vaderland.

Op vrijdagochtend maken we de tent open en staan oog in oog met twee personeelsleden van onze Nederlandse douane en een andere persoon in een onbekend uniform. Een van de douaniers komt aan boord en is eigenlijk alleen geïnteresseerd in onze BTW-verklaring. Hij legt uit dat de derde ambtenaar er bij is, omdat die een soort stage loopt. De tweede douanier bemoeit zich niet met ons en na registratie op het tablet van de douanier aan boord verdwijnt het stel weer. Naar onze paspoorten is niet gevraagd.

We koken een pan rijst met groenten en eten een deel als lunch op. We maken de boot klaar voor vertrek. De stroom loopt hier voor Lauwersoog vanaf half drie richting zee. Dat zou dus het ideale moment zijn om te vertrekken.

Maar: we willen voor donker in Stellendam zijn, en we willen zolang mogelijk profiteren van de stroom in het Slijkgat (aanloop van Stellendam). We zouden daarom morgenavond niet na half zeven bij het begin van het Slijkgat moeten zijn. Normaal calculeren we met een gemiddelde snelheid van vijf knopen. Meestal zijn we sneller, dus kunnen we vandaag ook met 5,5 knopen rekenen en dan voor lief nemen, dat we de motor wat langer moeten gebruiken. We zetten de tocht uit met waypoints waarbij we kunnen verifiëren of we op schema zitten.

We vertrekken al om kwart voor twee en nemen zo een voorsprong op het schema. Door de tegenstroom is het gemiddelde het eerste uur duidelijk lager, maar dan gaat de snelheid omhoog. Om goed vier uur zijn we op zee. Er staat weinig wind en met de motor bij zeilen we verder. Pas om half twaalf in de late avond van vrijdag staat er genoeg wind om de motor uit te zetten. De nacht is fris en hier boven de Waddeneilanden kunnen we de Melkweg zien. Vanwege de lichtvervuiling bij Den Helder en verder is dat daar onmogelijk.

We kunnen blijven zeilen tot vlakbij IJmuiden, dan wordt de wind zwak en gaan we weer motorzeilen. Het is dan half acht op de zaterdag. Wat verder, ergens tussen Katwijk en Noordwijk is het helemaal gedaan met de wind. We ruimen de zeilen op en gaan op dieselpower verder.

Om tien voor drie zijn we bij de ton MN1 en melden we ons bij Sector Maasmond. Het zicht is verslechterd en we hebben hooguit 1500 meter zicht. De verkeersleider loodst ons tussen de zeeschepen door en een half uur later zijn we de geul gepasseerd en kunnen we in een opgestoken westenwind de genua uitrollen en aanleggen op de monding van het Slijkgat.

We liggen een uur voor op ons schema en zijn ruim op tijd om de vloedstroom richting Stellendam op te pikken. Om kwart voor zes varen we de voorhaven (vissershaven) van Stellendam binnen. We moeten even wachten op een motorjacht, dat als eerste de Goereese Sluis in moet varen. Als het jacht zijn neus om de havenhoofden steekt blijkt het een super yacht te zijn met een lengte van vijfenvijftig meter en een hoogte van twintig. Als het uiteindelijk in de sluis heeft vastgemaakt passen er nog net een paar smalle jachtjes naast en moeten de bredere achter het jacht afmeren. Wij liggen helemaal achterin en hebben geen speling meer naar achteren. De stopstreep – en dus de drempel – ligt op de hoogte van onze spiegel. Het waterpeil op het Haringvliet is een halve meter lager dan op de Noordzee, maar we zakken zonder problemen. Het super yacht vaart dead slow de sluis uit. Het duurt even voor ook wij de sluis uit zijn. In optocht als kuikentjes achter moeder kloek aan varen we het Haringvliet op. Daar kunnen we eindelijk wat vaart maken en om kwart over zeven laten we ons anker vallen tegenover het natuurgebied net voorbij de jachthaven van Stellendam.

Het was een noodzakelijk snelle tocht met veel motoruren. Toch hebben we kunnen genieten. We zagen bruinvissen, een zeehond, een kegelrob, zeekoeten en een Jan van Gent.

We ruimen snel op en zitten nog even in de kuip te genieten van de mooie avond. Maar dan slaat de vermoeidheid toe en wordt het snel stil aan boord van de Salacia.

Zondag houden we een rustdag. Het is zomers weer en we doen eigenlijk niets. We liggen in de zon, lezen wat en bekijken de vogels in het natuurgebiedje. We zien grote en kleine zilverreigers, sterns, visdiefjes, lepelaars en natuurlijk ganzen en zwanen. Het lijkt wel op vakantie, vandaag.

Maandag is een kopie van zondag. Alleen hebben we er een probleempje bij gekregen. Nadat we eerder in de vakantie een minder functionerende waterpomp voor ons drinkwater hebben moeten constateren, blijkt nu onze accu onverwacht snel leeg te zijn. We hebben, als we op anker liggen, zonnepanelen die de accu op peil moeten houden, maar die blijken niet goed te functioneren. Mogelijk is de accu kapot of zijn de zonnepanelen niet goed bedraad. We zullen het een of ander moeten testen om achter het euvel te komen, maar voorlopig hebben we geen stroom meer voor onze apparaten. De startaccu voor de motor is nog volledig gevuld, dus we kunnen de motor zonder problemen starten.

Dinsdag starten we moeiteloos de motor en wordt de apparaten-accu snel geladen. Onze elektrische ankerlier werkt op de startaccu en alleen als de motor loopt. We halen ons anker op en varen op een volledig windstil en mistig Haringvliet richting Middelharnis, waar we rond de middag afmeren.

We doen uitgebreid boodschappen en eten ’s avonds van de Cobb. Het is een zwoele avond. Van de voorspelde weersverslechtering merken we nog weinig.

Vannacht worden we wakker van de regen. Het plenst en de hele dag tot nu toe is het grauw en nat. Het lijkt erop de we op Woensdag 30 augustus dit jaar voorgoed afscheid moeten nemen van de zomer.