De Oostzee overgestoken van Zweden naar Polen en Duitsland

Dinsdag, 6 augustus, moeten we in Ystad in Zweden blijven. De windverwachting spreekt over een Zuid- tot Zuidwestenwind en onweer. Wij willen naar Sassnitz op Rügen en dat is ongeveer 60 zeemijlen naar het Zuiden. En de voorspelling voor morgen is dat de wind naar het Westen draait. Wij blijven dus in Ystad vandaag. We staan wat later op dan normaal. We hebben vandaag een rustdag. Zomaar gekregen. We maken een wandeling door de stad en vinden het restant van wat eens een groot klooster moet zijn geweest. De vijver en een deel van de tuinen zijn er nog. Een mooi gebied, zomaar midden in de stad.

Terug in de haven hebben we een gesprek met onze Nederlandse buren. Ze zijn met een aantal jachten naar Sint Petersburg geweest. De man en de vrouw zijn ongeveer van onze leeftijd en allebei gepensioneerd of ze werken niet meer, daar zijn we niet achter kunnen komen. Het stoort ons wel dat ze bij alles wat ze doen, direct een prijskaartje plakken. En dat alles overal zo duur is. En dat je veel dingen ook gratis kunt krijgen. En …. Wij maken er onder elkaar maar grapjes over.

’s Avonds maken we na het avondwandelingetje de boot alvast zoveel mogelijk klaar voor vertrek want we gaan morgen vroeg weg. Trouwens: de regenbui is wel gekomen, maar het onweer niet.

Woensdag om vijf uur gaat de wekker af. We blijven nog even liggen om wakker te worden, dan staan we op en om kwart over zes zijn we van de steiger los en onderweg naar Sassnitz. Het is zwaar bewolkt en af en toe valt er regen. Op de motor varen we de aanloop naar de haven uit en een half uurtje later gaan de zeilen erop.

Tot een uur of één zeilen we prima, daarna neemt de wind af en tegen drieën starten we de motor. Onder zeil en met de motor bij proberen we toch nog redelijk vooruit te komen. De zon is erbij gekomen en met weinig wind is het zelfs warm te noemen. Maar we hadden toch liever wat wind erbij.

Om half zes liggen we in een vrije box in de haven van Sassnitz. De boxen zijn hier weer erg lang en we zijn blij met de hulp bij het afmeren van andere bootjeslui. We drinken wat, maken het eten klaar, eten en gaan dan bij de havenmeester langs om te betalen.

We kuieren nog wat over de haven, maar als het wat later afkoelt, gaan we terug naar de boot en liggen we al snel in onze kooi.

De donderdag begint met regen. Toch willen we wat van de stad zien. Tijdens de tocht langs de kust zagen we de witte kliffen van Rügen. De hoogste wordt Königsstuhl genoemd en maakt deel uit van het Jasmund National Park. We lopen onderlangs de kliffen naar de Königsstuhl. Onderweg ernaartoe zien we veel mensen zoeken tussen de stenen onder aan de kliffen. Kees denkt dat ze barnsteen zoeken, maar als we ernaar vragen zoekt men toch stenen met fossielen. Anderen zoeken stenen om hun steentje bij te dragen aan een stenencirkel, die er bij een opgang ligt. Ook wij leggen er twee stenen bij.

Sassnitz moet ooit een mondaine badplaats zijn geweest. Het lijkt in zijn oude gebouwen op plaatsen als Biarritz en Sankt Moritz. Grote villa’s als hotel of pensions en een mooie promenade langs het water. In de DDR-tijd zal het wel gebruikt zijn als vakantieoord voor de partijbazen. Helaas is van de grandeur door gebrekkig onderhoud veel verdwenen.

We eten vis als lunch in één van de drijvende cafetaria’s in de haven. Er zijn veel dagjesmensen. Men winkelt wat in de boetiekjes, eet wat op of aan de bootjes, maakt een rondvaart naar de kliffen of drinkt bier op een terras. Na zessen verdwijnt de dagjesmens en wordt het stil. De jachthaven wordt al jaren uitgebreid, vertelt men, maar we zien nu echt een ponton met een kraan aan het werk om funderingen voor steigers te plaatsen. We waren gewaarschuwd, dat Sassnitz maar een zozo haven zou zijn, maar wij hebben het hier goed naar ons zin.

Vrijdag om zeven uur verlaten we Sassnitz met bestemming Swinoujscie – en dan vergeet ik nog de accenten en de bijzondere letters – in Polen. De Duitse benaming is Schwinemünde, de monding van de Swina. Het Pools zal wel hetzelfde betekenen, maar is niet uit te spreken.

Het is een heerlijke overtocht: genoeg wind, zonnetje en een relatief vlakke zee zo onder de kust. Alleen de temperatuur zou wat hoger mogen. Ons pool-ondergoed is vandaag noodzakelijk.

De laatste mijlen naar de haveningang naar Swin….. doen we op de motor. We melden ons bij de Port Control, maar die reageert zeer verbaasd. Geen enkel jacht meldt zich immers. Toch staat in onze vaaraanwijzingen, dat melden verplicht is. Daarin staat ook, dat we ons bij de douane moeten melden. Na de ervaringen met Port Control zien wij dan ook maar af ons bij de douane te melden. Als we langs de steiger van de douane varen, zien we dat het kantoortje dat erbij hoort, leeg is en niet meer wordt gebruikt.

We motorren door de haven en vinden de Marina. Het is er leeg en we kunnen ons een mooie box uitzoeken. Om drie uur zijn we afgemeerd. ’s Avonds vaart er nog een rubberboot van de grensbewaking door de Marina, maar geen enkel jacht wordt bezocht. Leven de EU!

We ruimen de boot op. De stuurautomaat gaf tijdens de tocht hiernaartoe wat probleempjes. Kees stelt de drijfriem opnieuw af en daarna lopen we naar de binnenstad. Een levendig centrum met een mooi plein, maar met grauwe flats in de buitenwijken. Echt het verschil tussen het nieuwe en het oude Polen. Je ziet dat ook terug in de Poolse jachten. Een deel vaart rond in kajuitjachtjes van zeven à acht meter en dat met hele gezinnen. Een ander deel heeft jachten zoals het onze: tien meter plus en van alle gemakken voorzien.

Zaterdagochtend gaan we eerst inkopen doen; het is hier goedkoop. We lopen naar de supermarkt en met twee rugzakken en twee boodschappen vol komen we terug op de boot. We ruimen de boodschappen op en Irene loopt nog een keer naar de stad om op het postkantoor een pakje te versturen naar een Poolse kennis van ons en haar moeder. Dat lukt maar net, want het postkantoor sluit officieel pas om twee uur, maar om half twee gaan de loketten al één voor één dicht. Gelukkig komt alles toch goed en is het pakje onderweg naar Chrysjew.

Kees heeft inmiddels de was met hulp van de havenmeester in de wasmachine gekregen en na anderhalf uur gaat hij weer naar de havenmeester om de was over te doen in de droogtrommel. De havenmeester jaagt iedereen zijn kantoor uit, sluit de deur af en loopt mee naar het washok. Daar mag Kees de was overdoen in droogtrommel. Daarna gaat het washok weer op slot en Kees mag over anderhalf uur weer terugkomen. Kees loopt anderhalf uur later weer naar het kantoor van de havenmeester. Dit keer gaat hij niet meer mee en krijgt Kees de sleutel van het washok.

Bij het terugbrengen van de sleutel moet wel alles betaald worden. Liggeld, toeristenbelasting, elektriciteit, douchemunten en een was doen inclusief drogen kost hier 16 euro’s. Alleen zijn ze hier gek op registreren en op bonnetjes. We krijgen er drie voor een dag liggen en dat moet natuurlijk ook in drie boeken worden geregistreerd. De havenmeester is naar schatting een minuut of tien per boot bezig. Als er met een creditcard of pinpas wordt betaald, moet er zelfs een tweede persoon bijkomen, die volmachten heeft om de terminal te bedienen. Dat zou veel vlotter kunnen, maar ze zullen het zo wel gewend zijn; ’s lands wijs, ’s lands eer.

Na het eten trekt er een onweersbui over. Vijf minuten zware windstoten, een kwartier heel veel regen, een paar stevige klappen onweer en dat was het. Het park, waar we bij liggen, ruikt heerlijk. We maken nog snel een wandeling, waarbij een aantal foto’s nemen. Het licht na een wegtrekkende bui is werkelijk prachtig.

Zondag gaan we eerst douchen. We kochten een muntje om vijf minuten te kunnen douchen. Je krijgt hiervoor één minuut warmwater van bijzonder lage druk – je moet je drie keer ronddraaien om helemaal nat te worden – en vier minuten nagenoeg koud water. Je hebt aan vijf minuten meer dan genoeg.

We maken de boot klaar voor vertrek en om tien uur verlaten we Marina van Swinoujscie. Met de motor bij – we varen tenslotte in een zeehaven – zeilen we over de Swina en het Kaizerkanal naar het Stettiner Haff. Dit is een grote lagune achter de eilanden langs de kust. Omdat er bijna geen eb en vloed is zijn er geen diepe geulen, zoals bij de wadden. De diepte varieert er tussen één meter en vier meter. De te bevaren geulen worden op diepte gehouden en zijn betond. De breedte van zo’n vaargeul is zelden meer dan dertig meter. Wij volgen de geulen, maar lokaal bekenden varen overal. Zijn varen tussen de fuiken en de netten, die overal, zeker in het Poolse deel, staan uitgezet.

Vlak voor we het Stettiner Haff opvaren bereiken wij ons meest Oostelijke punt van deze reis. Op 14 graden, 22.18 minuten Oost gaan we weer aftellen om thuis te komen.

Het is stevig uit het Westen gaan waaien en we varen op de motor van tonnetje naar tonnetje, waarbij we de Duits-Poolse grens passeren, naar het eind van het Haff. Hier gaat de lagune over in een rivier, de Peene. De Peene mondt bij Peenemünde uit in de Oostzee.

Aan het begin van de Peene, bij Karnin, lag aan het eind van de Tweede Wereldoorlog een spoorbrug van het type hefbrug. Alles is weggebombardeerd, maar de hef staat er nog. Als een soort monument wordt hij bewaard. Vlak ten Oosten daarvan vinden wij een goede ankerplek en brengen we daar de nacht door.

Maandagochtend drinken we na het ontbijt nog even een kop koffie in de kuip. We ontdekken een grote roofvogel boven het eiland ten Noorden van ons, Usedom. Met de kijker bestuderen we het beest en zoeken in ons vogelboek op wat het is: een zeearend.

Omdat we vandaag door twee bruggen moeten, die op vaste tijden openen, moeten we met het horloge erbij varen. We halen om klokslag negen uur ons anker op en varen, zeilend als het kan en motorrend als zeilen niet gaat, naar de eerste brug. Onderweg ernaartoe komt de zeearend nog een keer laag over voor hij achter wat bomen verdwijnt. Een prachtig gezicht: gelige kop, witte staart, brede vleugels met ‘vingers’ en een spanwijdte van wel twee meter. Met de twee haviken van gisteren hebben we twee mooie waarnemingen.

Tussen de twee bruggen moeten we een gemiddelde snelheid halen van zes knopen. De motor gaat vier uur niet uit. Nadat we door de tweede brug zijn, gaan de zeilen erop en we zeilen naar de ‘stadshaven’ van Peenemünde.

Alles in Peenemünde ademt historie. Eens bouwde, testte en lanceerde Hitler er zijn V1 en V2, hadden de Russen hier na de oorlog een luchtmachtbasis en in de DDR-tijd was er een marinebasis. Er staat nog een ruïne van de elektriciteitscentrale. Er zijn nog resten van de zuurstoffabriek; zuurstof was nodig voor de raketten van Hitler. Er zijn verschillende musea. Er ligt een voormalige Russische onderzeeër. Als je in de geschiedenis van de techniek tijdens oorlogstijd geïnteresseerd bent, moet je hier zeker eens heen gaan. Het stadje zelf is niet mooi. We kopen er een brood bij een buurtwinkeltje, want een supermarkt hebben ze niet. We nemen ons voor morgen naar een betere haven, een mijltje verderop, te varen. Deze omgeving, is ondanks de geinige Hafenmeister, een beetje deprimerend. Bovendien zijn de voorzieningen slecht en de ligplaats is onrustig door golfslag.